Añadir nuevo comentario

Arí, yukakuyman aswan hatun

Arí, yukakuyman aswan hatun yukakuy yapakamun. ¿Maytaq nacionalismori? ¿Maytaq 1979 watapi paqariq Mama Kamachikuypa yuyayninpi sullullchasqanri? ¿Maytaq ¡Agua sí, oro no! nispa rimasqanri? Chay munachikusqankuna mana hunt'asqanqa llulla kaymi, yukakuq kaymi, Kunanmanta kayniqmanqa umalliqninchikpaqqa runa siminchik rimaq runata akllakusunchik, Ñuqanchik sunqu runata akllakusunchik, yanqam hukkunaqa, apaykachananchik petroleotapas hawaman qhaturqapun, kinuwa mama mikhuyninchiktapas hawa llaqtakunaman qhaturquchin, chayri, ¿maytaq aswan allin kawsasqanchik? Sapa pachak wawakunamantam kuskan kuraq wawakuna mana allin mikhusqa tarikun; chayri aswanta wiñarispa, ¿manachu aswan unquyli kanqaku? Wak karu mama llaqtakunapiqa ninkum: "Perú Mama Llaqtaqa sapa watas pachak qullqimanta pusaqta, qanchista, suqtata miran" nispa, chayri, ¿maymantaq chay mirasqa qullqi rin? ¿Imaraykutaq Salaverry k'ikllupiri killa p'unchawmanta ch'aska p'unchawkama Llamk'anamanta qhawariq Ministerio punkupi p'unchaw p'unchaw runa qaparichkan?
Wak karu llaqtakunapiqa manam 'peruano' niwanchikchu, aswanpas 'qhichwa' nispapas, 'inka' nispapas riqsiwanchik, chayri kay llulla kamachikuqninchikpas, makinpi puriq runakunapas ¿kay qhichwa siminchikta yachankuchu, rimankuchu? Chay simiqa mama siminchikmi, pichus maychus chay simi mana rimaqqa mamantapas sarunchakunmanhinam; mamanpa kawsaynintapas sarunchakunmanhinam. Mamanpa kawsasqanta sarunchakuq runaqa, aswanta riki ñuqanchiktaqa sarunchakuwanchik. ¿Mayhinatataq, imata ruraspataq aswan allin kawsayman yaykusunchikman? Chayqa sut'i kachkan, ñawpa kawsayninchikmanmi kutinanchik; papata, uqata, añuta, ullukuta, unkuchata, kiwichata, qañiwata, kinuwata tarpuspa, paquchata, llamata, wik'uñata, wanakuta michispa; chaykunata mikhuspa, quranchikkunawan hampikuspa, Pacha Mamanchikwan uywanakuspa, ununchikkunata aymuraspa, yuyaqkunamanta yachaspa, kamachikuqkunata ñuqanchikmanta aklaspa, kaqtaq Mama Kamachikuyta t'ikraspa; chaymi allin kanqa, chaywanmi ñawpaqman puririsunchik, chaywanmi sumaq kawsayta tarisunchik.
Yachachiq Nonato Rufino.

Entrevista

Colaboraciones