Taytaykuna, mamaykuna llapanniykichikpas napaykusqam kankichik. Ñawpaqtaqa Pacha Mamanchikmantaraqmi yuyaytapas kallpatapas mañarikuspam kaypi imallatapas qillqaykamusqaykichik. Arí, runa siminchikkunamantaqa tukuypas rimanmi, kaqtaq kamachikuykunapas kaypiraq, maypiraq lluqsimun; ichaqa, chay kamachikuykunaqa manataqmi kunankama hunt'akuchkanchu. 1993 watamanta Mama Kamachikuymi 17° ñiqinpi nin: "iskay simipi, iskay kawsaypi yachachinakuyqa llapan runapaqmi kanan" nispa. Kaqtaq 48° ñiqinpi nin: "Qhichwa simipas, aymara simipas, llapan yunka simikunapas kastilla simihinam llapan oficinakunapi apaykachakunallantaq" nispa. Mana chayllaraqchu, 28044 kamachikuypas 20° ñiqichanpi nin: "Iskay simipi, iskay kawsaypi yachachinakuyqa llapan yachachinakuypim kanan" nispa. Kay kimsantin kamachikuykuna mana ari mayllapipas hunt'akunchu. Qhawarisunchiktaq, yuyarisunchiktaq. Kay p'unchawkunalla tayta Ollanta Humala Challwa Wachu suyucha phatmata rispa ¿qhichwa simipichu imallatapas rimarqan? Ministrokunapas, huk kamachikuqkunapas Puka Allpata rispa ¿shipibo simipichu rimanku? Lima (Rimaq) llaqtapis aswan achka qhichwa simi rimaqkunaqa kankuman, chayri, ¿qhichwa simipichu El Peruanopas, El Comerciopas, huk qillqasqa willakuqkunapas qillqakamun? Qhichwa simipichu Canal 5, canal 7, canal estatal, llapan TV canalkunapas rimamunpas, uyarichikunpas? Wayra wasikunapas, Radio Nacionalpas, ¿qhichwa simipichu rimamun? Mana, ¿riki? Chayri, ¿maytaq lengua oficial kasqan? Yachachinakuypipas, huk ministeriokunapipas, Culturapipas runa siminchikkunaqa manam yupaychasqachu; aswanpas allin allin, kallpawan sarunchasqam, ñit'isqam nisunchikman. El Peruanori, ¿pikunallapaqtaq qillqakamun? TV canal del Estado, ¿pikunallapaqtaq lluqsimun? Radio Nacionaltari, ¿manachu ashuar rimaqpas, matsés rimaqpas, kakinte rimaqpas, aymara rimaqpas uyarinan? Mayraqmi yuyaychakunapaqpas, rimanakunapaqpas kachkan, hukpiñach ari. Ichaqa ...
Ichaqa, taytaykuna, mamaykuna, kay p'unchawkunaqa misiraq, allquraqmi "ñuqam kayta rurasaq, ñuqan chayta rurasaq, ñuqam ..., ñuqata Umalliqpaq akllawaychik ..." nispa munachikuqkanku. May maypiqa chay runakunapas runa simipiraqmi rimarimunkupas; chaypaqqa runa simitapas yachasqakum; ¿chay qhipamanri? wiñaypaq qunqarqapunku. Chayqa llapan akllachikuqkunata ari tapurisunchik: "¿QAMRI, RUNA SIMIRAYKU, RUNA KAWSAYNINRAYKU, IMAKUNATATAQ RURANKI? ¿IMA KAMACHIKUYKUNATATAQ PAQARICHINKI? ¿RUNA SIMITA KAYPIPAS, MAYPIPAS RIMANKICHU?" nispa tapurinanchik, kaqtaq chay rimasqantaqa qillqarquspa sutinta siq'ichinanchik; chay rimasqan mana hunt'akuptintaq, ¡hay que vacarlo! huk yukakuq llullap siminmantapas. Chayqa taytaykuna, mamaykuna, chayllatam rimarquyta munarqani, qamkunapas yuyayniyuq kaspaqa, imallatapas qillqamuychik; aswanqa, runa siminchikkunata chiqanpi munaspaqa, runa siminchikpi qillqananchik; chaymi runa siminchik munaypas, kawsachiypas. Icha; ¿qam ima ninkitaqchus?